Specyfika opieki zdrowotnej w tropiku
- w tropiku jest niewiele szpitali i lekarzy, zwłaszcza na obszarach wiejskich
- wyposażenie medyczne placówek jest tam bardzo ubogie
- miejscowi lekarze są jednak dobrze wyszkoleni; znają się na miejscowych chorobach i dolegliwościach – należy więc ufać ich pracy
- o wiele lepiej znają się np. na objawach malarii czy gorączki denga niż przeciętni lekarze w Polsce
Etapy przygotowania do wyjazdu
- informacja o sytuacji epidemiologicznej w kraju docelowym
- szczepienia obowiązkowe i zalecane
- profilaktyka przeciwmalaryczna odpowiednia do konkretnego kraju
- kontrola stanu zdrowia i ewentualne leczenie trwających stanów zapalnych
- skompletowanie apteczki odpowiedniej do charakteru wyjazdu
Zalety posiadania apteczki podróżnej
- lek dostępny jest już w czasie podróży
• np. przeciw chorobie morskiej
- oraz zaraz po przyjeździe
• przeciw bezsenności
• przeciw bólowi głowy
• przeciw biegunce podróżnych
- uniknięcie potrzeby
• szukania leku w miejscowej aptece
• porozumienia się w obcym języku
• wydatków na leki za granicą
• wizyty u miejscowego lekarzaWielkość apteczki podróżnej (zależy od:)
- Liczebności ekipy
- Celu podróży
- Czasu trwania podróży
- Warunków pobytu
- Chorób przewlekłych u podróżnych
Cel podróży– należy przed wyjazdem dowiedzieć się czy występuje:
- malaria – wybrać metodę profilaktyki (wziąć pod uwagę oporność zarodźców, zasoby finansowe podróżnego)
- biegunka podróżnych (ocenić stopień ryzyka)
wzrost liczby zachorowań na choroby endemiczne lub epidemie (możliwe ograniczenia podróżowania, dodatkowe zaopatrzenie w leki profilaktyczne, szczepienieWarunki pobytu – przewidywana aktywność i warunki zakwaterowania
- luksusowy hotel – relaks nad basenem
- trekking po amazońskiej dżungli
- wspinaczka wysokogórska
- nurkowanie w wodach tropikalnych
Choroby przewlekłe i stan zdrowia turysty
- chorzy przewlekle – powinni wziąć z sobą zapas leków przyjmowanych na stałe, wraz z ulotkami informacyjnymi i oryginalnymi opakowaniami
- osoby starsze – powinny stosować pudełeczka na tabletki, z wydzielonymi lekami na każdy dzień tygodnia i porę dnia
- nieprawdziwe jest przekonanie, że w kraju docelowym lepiej działają leki dostępne w miejscowych aptekach
- należy unikać nabywania leków w krajach docelowych – ich skład jest niepewny, a warunki przechowywania są często niewłaściwe
Podróż z dziećmi
- zabrać z sobą leki w dawkach dostosowanych do wieku dziecka
- odradza się stanowczo podróż z małymi dziećmi do krajów występowania malarii – jej przebieg (też u kobiet ciężarnych) jest znacznie bardziej ryzykowny niż u innych osób
- jeśli dziecko pojedzie na taką wyprawę, to:
• sumiennie stosować niefarmakologiczną ochronę przed ukłuciami owadów
• regularnie podawać odpowiednio dobrane dawki leków przeciwmalarycznych
- przechowywać apteczkę podróżną w miejscu niedostępnym dla dzieci, aby nie doszło do przypadkowego spożycia leków
Zabezpieczenie apteczki podróżnej
- przed wysoką temperaturą otoczenia – zwłaszcza czopki, maści, antybiotyki – szczególnie podczas podróży samochodem (działanie silnika, słońca)
- stosować specjalne opakowania na leki, z dobrym zamknięciem i odporne na zgniecenie czy zawilgocenie, oznakowane, np. czerwonym krzyżem
- zakaz wnoszenia na pokład samolotu płynów w opakowaniach o objętości większej niż 100 ml – dotyczy to także płynu do soczewek kontaktowych, nawet fabrycznie zamkniętego
- leki na własny użytek w bagażu podręcznym nie powinny wzbudzić podejrzeń, najlepiej zachować tabletki w opakowaniach oryginalnych
W skład apteczki przydatnej w podróży do krajów tropikalnych lub o niskim poziomie warunków sanitarnych najczęściej wchodzą preparaty wybranych z poniższych grup leków:
- leki przeciwbiegunkowe (preparaty nawadniające, regulujące pracę jelit oraz ew. antybiotyki)
- leki stosowane w profilaktyce malarii
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
- leki stosowane w przeziębieniu i zapaleniu gardła
- leki przeciwalergiczne, stosowane m. in. w przypadku ukąszeń owadów (doustne i działające miejscowo np. żel)
- lek przeciwko chorobie lokomocyjnej
- maści – o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym
- krople do oczu z antybiotykiem oraz krople łagodzące podrażnienia
- preparat łagodzący objawy poparzenia słonecznego
- ew. antybiotyki (w przypadku przewidywanych trudności z dostępem do opieki medycznej podczas podróży)
- ew. leki stosowane w chorobie wysokościowej
- woda utleniona lub podobnie działający środek do odkażania powierzchownych uszkodzeń skóry oraz zakażonych ran
- pojedynczo pakowane, nasączone alkoholem gaziki do oczyszczania i odkażania drobnych skaleczeń
- plastry opatrunkowe
- jałowe kompresy gazowe
- opaski opatrunkowe
Dodatkowo, w zależności od charakteru podróży warto wyposażyć apteczkę w inne preparaty medyczne:
- plastry z opatrunkiem hydrokoloidowym ułatwiające gojenie pęcherzy na skórze
- paski do zamykania ran (w przypadku podróży z dala od placówek opieki zdrowotnej)
- maść lub żel o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym
- sól fizjologiczna – jałowy płyn przydatny do oczyszczania skaleczeń lub przemywania oczu
- repelent przeciwko owadom
- środki do odkażania wody lub filtr (podczas wędrówek w rejonie o niskim poziomie higieny)
- rękawiczki lateksowe (dla ochrony własnej przy udzielaniu pierwszej pomocy)
- maseczka ochronna – do resuscytacji krążeniowo-oddechowej
- folia ratownicza NRC (przydatna w przypadku wychłodzenia)
- krem ochronny z filtrem UV i pomadka ochronna z filtrem UV – szczególnie przydatne w tropiku oraz w górach wysokich
- nożyczki – do cięcia plastrów, opatrunków i bandaży
- mała pęseta
- jałowe strzykawki i igły (na wypadek konieczności przyjmowania zastrzyków w placówkach zdrowotnych o niskim poziomie higieny)
- preparaty witaminowe (zalecane na długie podróże z monotonnym wyżywieniem np. wielotygodniowy rejs)
Zalecany skład apteczki wg WHO
Artykuły do udzielania pierwszej pomocy:
- Taśma samoprzylepna
- Antyseptyczny środek do przemycia rany
- Bandaże
- Zwilżające krople do oczu
- Środek odstraszający owady
- Środek na ukłucia owadów
- Leki obkurczające błonę śluzową nosa
- Doustne sole nawadniające
- Nożyczki i agrafki
- Prosty środek przeciwbólowy (np. paracetamol)
- Jałowy opatrunek
- Termometr
Artykuły dodatkowe
w zależności od przeznaczenia i indywidualnych potrzeb:
- Leki przeciwbiegunkowe
- Zasypka przeciwgrzybicza
- Leki przeciw malarii
- Prezerwatywy
- Leki przeciw istniejącym przewlekle stanom chorobowym
- Leki uspokajające
- Sterylne strzykawki i igły
- Środek do dezynfekcji wody
- Inne elementy do zaspokojenia przewidywanych potrzeb, w zależności od przeznaczenia
i czasu trwania wizyty
Zalecany skład apteczki wg CDC
Artykuły do udzielania pierwszej pomocy:
- Jednorazowe rękawiczki (przynajmniej dwie pary)
- Bandaże gazowe w wielu rozmiarach
- Gaza
- Taśma samoprzylepna
- Bandaż elastyczny
- Środek antyseptyczny
- Gaziki jałowe
- Pincety
- Nożyczki
- Maści i kremy przeciwgrzybicze i antybakteryjne
- 1% krem hydrokortyzonowy
- Lek na ukłucia i użądlenia owadów
- Lek na poparzenia słoneczne
- Termometr cyfrowy
- Krople do oczu
Artykuły dodatkowe w zależności od przeznaczenia
i indywidualnych potrzeb:
- Lek przeciwmalaryczny
- Lek przeciw chorobie wysokościowej
- Leki przeciwbólowe/przeciw-gorączkowe
- Leki trawienne
- Leki układu oddechowego – przeciwhistaminowy, rozluźniający wydzielinę, przeciwkaszlowy/wykrztuśny, tabletki do ssania
- Lek przeciw chor. lokomocyjnej
- Fastjekt
- Leki przyjmowane przewlekle
Inne ważne przedmioty:
- Środek odstraszający owady
- Krem chroniący przed UV (SPF 15 lub więcej)
- Ściereczki antybakteryjne do rąk zawierające co najmniej 60% alkoholu
- Przydatne przedmioty w pewnych okolicznościach:
• Dodatkowe szkła kontaktowe lub okulary
• Łagodne leki uspokajające (np. Relanium)
• Prezerwatywy lateksowe
- Tabletki do odkażania wody
- Strzykawki i igły jednorazowe